บทที่ 2 ปรัชญาการศึกษา

แบบฝึกหัดบทที่ 2

1. การจัดการศึกษาที่ไม่มีปรัชญาเป็นแนวทางท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย

ตอบ  ไม่เห็นด้วย เพราะการศึกษาต้องแสวงหาความรู้ให้เข้าใจและนำไปใช้ได้ จึงจำเป็นจะต้องมีปรัชญาในการกำหนดให้เข้าใจได้อย่างแท้จริง

2. ปรัชญากับการศึกษาท่านคิดว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างไร จงอธิบาย

ตอบ ปรัชญากับการศึกษามีความสัมพันธ์กันในเรื่องของการศึกษาจะมีการค้นคว้าแสวงหาความรู้ใหม่อยู่เสมอซึ่งปรัชญาก็คือมุ่งศึกษาค้นคว้าหาความจริง อันเป็นที่สุดเป็นการศึกษาว่า อะไรคือของจริงแท้

สามารถนำมาปรับใช้คู่กันได้

3. จงวิเคราะห์การจัดการศึกษาของโรงเรียนหรือหน่วยงานที่เกี่ยวกับ หลักสูตร การจัดเรียนการสอน และการบริการทางการศึกษา ว่ามีเรื่องอะไรบ้างที่ดำเนินการตามแนวคิดการศึกษาของปรัชญาจิตนิยม วัตถุนิยม ประสบการณ์นิยม อัตภาวนิยม

ตอบ  ปรัชญาจิตนิยม เรื่อง การมุ่งพัฒนาคุณภาพของความคิดและจิตใจ ไม่ว่าจะจัดกิจกรรมทางด้านดนตรีและศิลปะ     ปรัชญาวัตถุนิยม เรื่องจัดให้ผู้เรียนเรียนรู้และคุ้นเคยกับสรรพสิ่งธรรมชาติส่งเสริมโดยจัดกิจกรรมให้มีการสาธิตและทดลองให้ดู ประสบการณ์นิยมเรื่อง การที่โรงเรียนเน้นสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อผู้เรียนโดยจะปฏิบัติหรือลงมือทำของผู้เรียนและยึดถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญ อัตภาวนิยม เรื่อง การให้ผู้เรียนเลือกและรับผิดชอบสิ่งที่ตนเลือกมุ่งที่จะพัฒนาผู้เรียนดึงเอา ศักยภาพที่มีอยู่ภายในตัวเองออกมา

4. จงบอกหลักการของปรัชญากลุ่มอนุรักษ์นิยมคือ สารัตถนิยม และนิรันตรนิยมเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

ตอบ เหมือนกัน เพราะเชื่อในคุณงามความดีอันสูงสุด ที่ไม่เปลี่ยนแปลง เน้นระเบียบวินัย ผู้สอนเป็นศูนย์กลางในการให้ความรู้

5. จงบอกหลักการของปรัชญากลุ่มกลุ่มเสรีนิยม (liber view) คือ พิพัฒนาการนิยม (progressive) และปฏิรูปนิยม (reconstructionism) เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

ตอบ ต่างกัน เพราะพิพัฒนาการนิยม เน้นประสบการณ์ ครูเป็นผู้จัดประการณ์หรือกิจกรรมที่เน้นการมีส่วนร่วม แต่ปฏิรูปนิยม การเรียนรู้ที่มีค่าต่อเมื่อได้ลงมือปฏิบัติจริงในชีวิตจริงของผู้เรียน

6. จงอธิบายว่า ความดี ความงาม เป็นสิ่งที่วัดได้หรือไม่ จงอธิบาย

ตอบ  วัดได้ เพราะความดี ความงามของแต่ละคนสามารถมองเห็นได้ก็ต่อเมื่อคนๆนั้นแสดงการกระทำออกมา จึงวัดได้ว่าใครมีหรือไม่มีมากน้อยเพียงใด

7. จงเขียนเรียงความเรื่อง โลกทัศน์ของข้าพเจ้าที่มีต่ออาชีพครู

ตอบ  พอกล่าวถึงคำว่า “อาชีพครู” ในมุมมองหลายๆคน ก็จะมีแต่ในด้านที่ดีๆ เพราะเป็นวิชาชีพที่มีเกียรติและได้รับการยกย่อง และมั่นคงเป็นที่ยอมรับ ครูเป็นผู้ที่มีความรู้ และเป็นแบบอย่างที่ดีต่อผู้อื่นได้ เพราะเป็นดังแม่พิมพ์ของชาติ ข้าพเจ้าคิดว่าคนที่มาประกอบวิชาชีพนี้จะต้องเป็นที่น่าจับตามองเพราะจะมีใครหลายๆคนมาเอาแบบอย่างไม่ว่าจะเป็นลูกศิษย์ นักเรียน นักศึกษา เพราะถ้าครูทำตัวที่เป็นแบบอย่างที่ไม่ดีเขาก็จะทำเป็นเยี่ยงอย่าง และครูจะไม่เป็นที่น่านับถือและที่น่าเคารพ  ดังนั้นการที่จะมาประกอบวิชาชีพนี้ควรที่จะมีความพร้อมและสามารถเป็นเยี่ยงอย่างที่ดีได้โดยไม่ควรที่จะมีข้อผิดพลาดใดๆ

8. ท่านคิดว่าปรัชญาตะวันตกที่เหมาะสมใช้เป็นแนวทางการจัดการศึกษาของไทยมากที่สุด จงอธิบาย

ตอบ  ปรัชญาปฏิรูปนิยม เพราะว่าเป็นปรัชญาที่มุ่งไปสู่การปฏิบัติและการพัฒนาส่งเสริมให้โรงเรียนมีบทบาทในการปฏิรูปสังคมเพื่อใช้การศึกษาเป็นปัจจัยในการสร้างสังคมใหม่ให้การศึกษาจะต้องเป็นหลักของการพัฒนาคือ สร้างความเสมอภาคและความเป็นธรรม

9. ท่านคิดว่า พุทธปรัชญาจะมาพัฒนาการศึกษาของไทยได้หรือไม่ จงอธิบาย

ตอบ  ได้เพราะพุทธปรัชญามีหลักธรรมต่างๆที่คอยเตือนทำให้เป็นแนวทางในการปฏิบัติ ไม่ว่าจะเกิดสมาธิและปัญญา ส่งผลให้เข้าใจในการศึกษา ทำให้การศึกษามีการพัฒนาขึ้น

10. ท่านคิดว่าปรัชญาที่จัดการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ จงบอกชื่อและอธิบายการจัดการสอนที่ยึดเป็นผู้เรียนเป็นสำคัญ มีวิธีการจัดอย่างไร อธิบายยกตัวอย่าง

ตอบ  ปรัชญาปฏิรูปนิยมเป็นการเรียนรู้ที่มีค่าต่อเมื่อได้ลงมือปฏิบัติจริงในชีวิตจริงของผู้เรียน โดยโรงเรียนจะต้องจัดกิจกรรมอย่างอิสระยืดหยุ่น ผู้เรียนได้รับประสบการณ์และทักษะ เช่น การจัดกิจกรรมที่สื่อให้เห็นถึงการใช้ชีวิตจริงๆ โดยให้นักเรียนลงมือทำด้วยตนเอง

บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการศึกษา

แบบฝึกหัดบทที่ 1 

1.จงประมวลความหมายของคำว่า “การศึกษา” 5 นิยาม

ตอบ        จากรากศัพท์เดิม การศึกษา หมายถึง การได้รับการเลี้ยงดูทำให้เกิดความเจริญเติบโต ซึ่งหมายถึงการได้รับความรู้จากการอบรม ฝึกฝน ทำให้มีการพัฒนาขึ้น

               เนลเล่อร์ นักมนุษย์วิทยา ได้กล่าวว่าการศึกษา เป็นกระบวนการที่ช่วยสร้างจิตใจ นิสัย และความสามารถทางกายให้แก่บุคคล ซึ่งจะหมายถึงการศึกษาเป็นตัวปลูกฝังตั้งแต่การกระทำจนทำให้เป็นนิสัยของแต่ละคนได้

                พลาโต  นักปรัชญาชาวกรีก ได้กล่าวว่า การศึกษา หมายถึง ความสามารถที่จะทำให้ผู้เรียนรู้สึกเป็นสุขและเป็นทุกข์ได้ในโอกาสที่เหมาะสม และพัฒนาสิ่งที่เป็นความงามและสิ่งที่สมบูรณ์ทุกอย่าง นั่นหมายถึงการศึกษาทำให้เราเข้าใจในแต่ละโอกาสทำให้เราสามารถแก้ปัญหา หรือพัฒนาได้ทุกๆโอกาส

               พนม พงษ์ไพบูลย์ กล่าวว่า การศึกษามีความสำคัญ 3 ประเด็นคือ (1) สร้างคนดีให้สังคม (2) กระบวนการทำให้คนฉลาด (3) ทำให้คนนำความรู้ไปใช้ประกอบอาชีพได้ ซึ่งหมายถึง การศึกษาปลูกฝังจิตสำนึกคนให้เป็นคนดีและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในสังคมได้

                     พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 ได้ให้ความหมายคำว่า การศึกษา ว่า กระบวนการเรียนรู้เพื่อความเจริญงอกงามของบุคคลและสังคมโดยการถ่ายทอดความรู้ การฝึก การอบรม การสืบสานทางวัฒนธรรม ซึ่งจะหมายถึง การศึกษาเป็นการเรียนรู้

2. คำว่า การศึกษา คือ กระบวนการเรียนรู้ ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย

ตอบ  เห็นด้วย เพราะการศึกษาเป็นกระบวนการที่มีการฝึก อบรม และนำมาปฏิบัติ ถือว่าเป็นการเรียนรู้

3. ในฐานะที่ท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู จงให้นิยามการศึกษาตามคิดเห็นของท่าน

ตอบ  การศึกษา คือ การได้รับการปลูกฝัง อบรมและขัดเกลาในด้านต่างๆเพื่อนำความรู้ความเข้าใจไปใช้ปฏิบัติ

4. ความมุ่งหมายทั่วไปและความมุ่งหมายเฉพาะเหมือนหรือต่างกันอย่างไร

ตอบ  แตกต่างกัน เพราะความมุ่งหมายทั่วไป เป็นความมุ่งหมายที่กล่าวอย่างกว้าง ๆ และครอบคลุมทั้งหมด

ส่วนความมุ่งหมายเฉพาะ เป็นความมุ่งหมายที่แยกย่อยมาจากความมุ่งหมายทั่วไปเป็นเฉพาะเรื่อง

5. ความมุ่งหมายคืออะไร ความมุ่งหมายการศึกษาระดับชาติ ความมุ่งหมายการศึกษา แต่ละระดับ ความมุ่งหมายระดับหลักสูตร และความมุ่งหมายระดับหมวด และความมุ่งหมายระดับการสอน มีความสัมพันธ์หรือแตกต่างกันอย่างไร

ตอบ    ความมุ่งหมายหรืออาจเรียกว่าจุดมุ่งหมาย เป็นแนวคิดหรือปรัชญาที่บุคคลกำหนดขึ้นไว้ล่วงหน้า ในการทำกิจกรรมหรือโครงการใด ๆ เพื่อจะได้ใช้ความพยายามที่จะวางแผนสำหรับเป็นแนวในการปฏิบัติ

มีความสัมพันธ์กันคือความมุ่งหมายการศึกษาทุกระดับจะต้องมีความสอดคล้องเชื่อมโยงและนำไปสู่ผู้เรียนกับผู้สอนว่า ได้บรรลุผลตามที่ต้องการหรือไม่อย่างไร

6. องค์ประกอบที่ใช้กําหนดความมุ่งหมายของการศึกษามีอะไรบ้าง จงอธิบาย

ตอบ   1 ปรัชญาการศึกษา เป็นแนวทางที่กําหนดตามความมุ่งหมาย และกําหนดทิศทางให้การศึกษาดำเนินการไปในแนวทางของปรัชญานี้

        2 จิตวิทยาการศึกษา คำนึงถึงผู้เรียนเกี่ยวกับความเจริญเติบโตและพัฒนาการของผู้เรียน กระบวนการเรียน การแนะแนว การกำหนดความมุ่งหมายของการศึกษานำไปสู่พัฒนาการของผู้เรียน

        3 การจัดการศึกษาเพื่อตอบสนองความต้องการของสังคม สืบสานวัฒนธรรม ปกครองระบอบประชาธิปไตย ความมุ่งหมายของการศึกษาเพื่อให้ดำเนินชีวิตของตนเองให้เข้ากับสภาพสังคมปัจจุบัน

         4.บริบทของชุมชน รวมทั้งฐานะทางเศรษฐกิจของคนในชุมชน แหล่งวิทยากรในชุมชน ซึ่งการดำเนินการศึกษา อาศัยคนในชุมชน แหล่งเรียนรู้ ทรัพยากรในท้องถิ่น นำมาใช้ประโยชน์ 

         5 ต่างประเทศที่มีความสัมพันธ์กัน เป็นวิธีที่ทำให้ทราบว่า การจัดการศึกษาของประเทศต่าง ๆ มีผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศเรา

         6 เทคโนโลยี เป็นผลทำให้การจัดการศึกษาสะดวกและเป็นไปอย่างรวดเร็ว เปิดโลกการติดต่อสื่อสารได้ทุกมุมของโลก

7. ทำไมการจัดการศึกษาไทยสมัยต่าง ๆ จึงต้องกําหนดความมุ่งหมายการศึกษา ที่จะบ่งบอกความเป็นมาของการศึกษาไทยได้หรือไม่อย่างไร จงอธิบาย

ตอบ   ได้  เพราะความมุ่งหมายของการศึกษาของแต่ละสมัยตั้งแต่อดีตจะบ่งบอกถึงคุณธรรมจริยธรรมที่ดีงาม และวัฒนธรรม รวมทั้งนำภูมิปัญญาไทยในสมัยนั้นๆ นำมาใช้พัฒนาตนเองไปสู่ระดับสากล

8. ในฐานะท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู ท่านคิดว่าการศึกษามีความสำคัญต่อประเทศอย่างไร จงอธิบาย

ตอบ  การศึกษามีความสำคัญต่อประเทศ คือ การศึกษาเป็นกระบวนการที่จะทำให้ผู้เรียนมีสติปัญญาในการเรียนรู้ จึงทำให้สามารถนำไปใช้ในชีวิตในการพัฒนาประเทศ

9. แนวคิดพุทธทาสภิกขุ ได้กล่าวว่า การศึกษาเพื่อมนุษย์จะมีโอกาสได้สิ่งที่ดีที่สุด สิ่งที่มนุษย์ควรจะได้โดยการทำลายซึ่งสัญชาตญาณอย่างสัตว์ แล้วมีการประพฤติกระทำอย่างมนุษย์ที่มีจิตใจสูงโดยสมบูรณ์ และสิ่งที่ดีที่สุดตามหลักศาสนาพุทธที่ว่า กินอยู่อย่างพอดี อย่ากินส่วนเกินอย่าใช้ส่วนเกินเพื่อจะให้เป็นไปได้อะไรอีกอันหนึ่งซึ่งสูงสุดเรียกว่า “บรมธรรม” และการศึกษา เพื่อธรรมาธิปไตยและเป็นเรื่องคนมีปัญญา ต้องมีปัญญาแท้จริงสูงสุด เห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย

ตอบ เห็นด้วย เพราะการศึกษาสามารถขัดเกลาพฤติกรรมของมนุษย์ให้สมบูรณ์แบบ ให้มีจิตใจที่สูงขึ้น นำไปปรับใช้ในการเป็นอยู่ในชีวิตประจำวัน

10. แนวคิดของนักการศึกษาไทยที่ท่านชอบมากที่สุด 1 ท่าน แสดงทัศนะของท่านต่อแนวความคิดการจัดการศึกษาของไทย

ตอบ  แนวคิดของ ประเวศ วะสี (2541, 11-12)  การศึกษาไม่ใช่แค่เพียงท่องหนังสือ อ่านหนังสือ แต่เป็นการสร้างโอกาสให้ผู้ที่ไม่มีโอกาสหรือยากจนสามารถพัฒนาตนเองให้เป็นผู้ที่มีสติปัญญาได้ พร้อมยังทำให้มีผลไปถึงสังคมอยู่ในความถูกต้อง ชุมชนเข้มแข็ง และมีความสุข

บอกเล่าเรื่องราวตนเองพอสังเขป

ประวัติส่วนตัว

ชื่อ : นางสาวธัญลักษณ์   ทัฬหกิจ

ชื่อเล่น : ลักษณ์

กำลังศึกษา : คณะครุศาสตร์ สาขาคณิตศาสตร์

รหัสประจำตัวนักศึกษา : 5881103053

ที่อยู่ : 10/1 ม.6 ต.นบพิตำ อ.นบพิตำ จ.นครศรีธรรมราช

เบอร์โทรศัพท์ : 0808768435

             

              ปรัชญาชีวิต

 อย่ากังวลกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง ควรคำนึงกับสิ่งที่กำลังทำ

              การศึกษา

 จบชั้นมัธยมศึกษาจากโรงเรียนพรหมคีรีพิทยาคม

 กำลังศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาคณิตศาสตร์ ชั้นปีที่ 1

        ทำไมจึงอยากเรียนครู

เป็นวิชาชีพที่น่ายกย่องและเป็นที่ยอมรับและชอบที่จะถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจในเรื่องที่ตนเองถนัดให้ผู้อื่นเข้าใจด้วย

        สิ่งที่อยากทำในอนาคต

 อยากจบครูคณิตศาสตร์มีงานทำที่มั่นคงและเป็นคนที่ดูแลพ่อแม่และครอบครัวอย่างสุขสบายและมีความสุข

        สิ่งที่ชอบและไม่ชอบ

สิ่งที่ชอบ : ชอบฟังเพลง ชอบท่องเที่ยวและถ่ายรูปภาพ

สิ่งที่ไม่ชอบ : ไม่ชอบคนที่พูดทำร้ายจิตใจคนอื่น